‫تحلیل پاسخ های چند متغیره طولی دو حالته و کاربرد آن در داده های دندانپزشکی

Abstract

‫سابقه و هدف :وقتی متغیر پاسخ برای هر واحد نمونه گیری به طور مکرر در زمان های متفاوت یا تحت شرایط مختلف مشاهده شود، داده های حاصل را اندازه های مکرر می نامند .روش معادلات برآوردی تعمیم یافته بطور گسترده برای تحلیل این داده های همبسته به ویژه برای متغیرهای گسسته به کار می رود .این روش بدون نیاز به مفروضات توزیعی برآوردهای سازگاری را فراهم می کند که تفسیری ساده از ضرایب رگرسیونی را در اختیار محققان قرار می دهد .هدف ما این است که با استفاده از یک مدل حاشیه ای مناسب برای داده های یک کارآزمایی، پالپوتومی و معالجه ریشه را برای درمان بیماری التهاب برگشت ناپذیر پالپ دندان مقایسه نماییم .روش :با استفاده از معادلات برآوردی تعمیم یافته داده های چند متغیر طولی را به طور توام تحلیل کرده و همبستگی بین متغیرهای پاسخ را در ماتریس همبستگی لحاظ می کنیم .به علاوه آزمون هایی را برای بررسی مکانیسم مقادیر گمشده ارائه داده و روش معادلات تعمیم یافته موزون را برای تحلیل داده هایی با مقادیر گمشده استفاده کردیم .با توجه به تحلیل های فوق سه درمان پالپوتومی با ماده)‭CEM‬ گروه‭1‬ شامل‭205‬ نفر(، پالپوتومی با ماده)‭MTA‬ گروه‭2‬ شامل‭207‬ نفر (و معالجه ریشه دندان) گروه‭3‬ شامل‭203‬ نفر (را با پیگیری دو شاخص حساسیت به دق و وجود ضایعه پری اپیکال در سه زمان مقایسه کردیم .از نرم افزارهای‭SAS‬ و‭SPSS‬ برای تحلیل استفاده شد .یافته ها :با استفاده از تحلیل همزمان دو شاخص، نسبت شانس وجود ضایعه پری اپیکال در درمان معالجه ریشه دندان،‭04/5‬ برابر پالپوتومی با‭MTA‬ و‭18/3‬ برابر پالپوتومی با‭CEM‬ بود .پالپوتومی با دو ماده‭MTA‬ و‭CEM‬ ، تفاوت معنی داری نداشته و همچنین نسبت های شانس حساسیت به دق در گروه های درمانی تفاوت معنی داری نداشتند .در ارزیابی مقادیر گمشده فرض گمشدگی کاملا تصادفی رد شد و نتایج معادلات برآوردی تعمیم یافته موزون با بررسی شاخص وجود ضایعه پری اپیکال برتری معنی دار پالپوتومی با دو ماده‭MTA‬ و‭CEM‬ در مقایسه با معالجه ریشه دندان را نشان داد .نتیجه گیری :پالپوتومی با‭MTA‬ یا‭CEM‬ گزینه درمانی مناسب به جای معالجه ریشه دندان در التهاب برگشت ناپذیر پالپ دندان است .کلمات کلیدی :معادلات برآوردی تعمیم یافته، معادلات تعمیم یافته موزون، گمشدگی تصادفی، گمشدگی کاملا تصادفی، پالپوتومی، معالجه ریشه دندان، پاسخ های چند متغیره طولی دو حالته