‫طراحی سامانه ی دارورسانی به کولون و بررسی روند آزادسازی پردنیزولون در شرایط برون تن

Abstract

‫بیماری التهابی روده، یک اختلال التهابی عود کننده با دلایل ناشناخته است که بصورت مزمن روده ی بزرگ را درگیر می کند .یکی از راه های درمان بیماری، استفاده از داروهای ضدالتهاب کورتیکواستروئیدی نظیر پردنیزولون می باشد .اشکال دارویی متداول از این دارو به شکل قرص به دلیل جذب از بخش های فوقانی دستگاه گوارش عوارض جانبی متعددی را موجب می گردند، لذا به نظر می رسد رساندن دارو به صورت دست نخورده به محیط کولون، علاوه بر کاهش عوارض جانبی، اثر بخشی بهتری را نیز به دنبال داشته باشد .بنابراین، هدف از مطالعه ی حاضر، طراحی و ساخت سامانه ی دارورسانی به کولون حاوی پردنیزولون، به منظور استفاده در بیماری التهابی روده می باشد .سامانه ی موردنظر به صورت قرص مخزنی در نظر گرفته شد که سهولت ساخت ان در مقایسه با برخی اشکال دیگر از دلایل این انتخاب می باشد .در ابتدا قرص سریع بازشونده ی حاوی پردنیزولون) به عنوان مخزن دارو (به روش تراکم مستقیم ساخته شد .این قرصها به لحاظ فیزیکی و انحلال ارزیابی شدند و فرمولاسیون مطلوب برای ادامه مطالعه انتخاب گردید .در مرحله ی بعدی جهت کنترل سرعت آزادسازی پردنیزولون، قرص های ساخته شده روکش داده شدند .برای روکش دهی قرص های هسته از پلیمرهای مختلفی نظیر اودراژیت‭L100‬ ، اودراژیت‭RLPO‬و‭HPMC‬ به صورت ترکیب های مختلف و نیز‭HPMC‬ به همراه پرکننده هایی شامل لاکتوز، آویسل، دی کلسیم فسفات و استارچ‭1500‬ به روش روکش تراکمی استفاده شد .پس از بررسی خواص فیزیکی نظیر جریان پذیری، سختی و فرسایش پذیری، قرص های روکش داده شده تحت آزمون سرعت انحلال گرفتند .این آزمایش به ترتیب در سه محیط اسیدکلریک‭1/0‬ نرمال‭(PH=1/2)‬ به مدت‭2‬ ساعت، بافر فسفات با‭PH=6/8‬ به مدت‭4‬ ساعت و بافر فسفات با‭PH=7/2‬ تا پایان ازمایش انجام پذیرفت .همچنین درصد تورم قرص های متشکل از روکش‭HPMC‬ مورد مطالعه قرار گرفت .بررسی نتایج نشان داد در مجموع کاهش درصد‭HPMC‬ در ترکیب روکش، افزایش سرعت و میزان آزادسازی دارو را به دنبال داشت .افزودن پرکننده مناسب نظیر لاکتوز، تأثیر بسزایی در تنظیم سرعت رهش دارو داشت .بطوریکه افزودن‭35‬ و‭55‬ درصد از آن به ترتیب به مخلوط‭- HPMC‬ اودراژیت‭RLPO‬ و نیز‭- HPMC‬ اودراژیت‭L100‬ توانست رهش مناسبی از دارو را پس از تأخیر حدودا شش ساعته نشان دهد .آزمایش تعیین درصد تورم روکش حاکی از تأثیر مواد بکار رفته در ترکیب ان در ضخامت ژل حاصل از‭HPMC‬ بود که این خود نقش مهمی را در رهش دارو ایفا می نماید .مطالعه ی اثر بکارگیری انواع پرکننده ی محلول و نامحلول در روکش های حاوی‭HPMC‬ نشان داد که با تغییر نوع پرکننده، ساختار و ضخامت لایه ی ژل حاصل از‭HPMC‬ دچار تغییراتی شده و رهش پردنیزولون از قرص هسته تحت تأثیر قرار می گیرد .بدین ترتیب، لاکتوز با مقدار‭75‬ درصد، آویسل با مقدار‭85‬ درصد و استارچ‭1500‬ با غلظت‭90‬ درصد به همراه‭HPMC‬ در ترکیب روکش فرمولاسیون مناسبی جهت دارورسانی به کولون را ایجاد نمودند، در حالیکه بکارگیری دی کلسیم فسفات نتایج مطلوبی را در بر نداشت .در مجموع می توان نتیجه گرفت که استفاده از‭HPMC‬ در ترکیب روکش قرص های مخزنی به همراه ماده ی جانبی مناسب با مقدار بهینه، منجر به ایجاد سامانه دارورسانی به کولون از نوع وابسته به زمان با الگوی رهش مطلوب می گردد .واژگان کلیدی :پردنیزولون، سامانه دارورسانی به کولون، روکش تراکمی،‭HPMC‬ ، پرکننده