طراحی سامانه ی دارورسانی به کولون و بررسی روند آزادسازی پردنیزولون در شرایط برون تن
Abstract
بیماری التهابی روده، یک اختلال التهابی عود کننده با دلایل ناشناخته است که بصورت مزمن روده ی بزرگ را درگیر می کند .یکی از راه های درمان بیماری، استفاده از داروهای ضدالتهاب کورتیکواستروئیدی نظیر پردنیزولون می باشد .اشکال دارویی متداول از این دارو به شکل قرص به دلیل جذب از بخش های فوقانی دستگاه گوارش عوارض جانبی متعددی را موجب می گردند، لذا به نظر می رسد رساندن دارو به صورت دست نخورده به محیط کولون، علاوه بر کاهش عوارض جانبی، اثر بخشی بهتری را نیز به دنبال داشته باشد .بنابراین، هدف از مطالعه ی حاضر، طراحی و ساخت سامانه ی دارورسانی به کولون حاوی پردنیزولون، به منظور استفاده در بیماری التهابی روده می باشد .سامانه ی موردنظر به صورت قرص مخزنی در نظر گرفته شد که سهولت ساخت ان در مقایسه با برخی اشکال دیگر از دلایل این انتخاب می باشد .در ابتدا قرص سریع بازشونده ی حاوی پردنیزولون) به عنوان مخزن دارو (به روش تراکم مستقیم ساخته شد .این قرصها به لحاظ فیزیکی و انحلال ارزیابی شدند و فرمولاسیون مطلوب برای ادامه مطالعه انتخاب گردید .در مرحله ی بعدی جهت کنترل سرعت آزادسازی پردنیزولون، قرص های ساخته شده روکش داده شدند .برای روکش دهی قرص های هسته از پلیمرهای مختلفی نظیر اودراژیتL100 ، اودراژیتRLPOوHPMC به صورت ترکیب های مختلف و نیزHPMC به همراه پرکننده هایی شامل لاکتوز، آویسل، دی کلسیم فسفات و استارچ1500 به روش روکش تراکمی استفاده شد .پس از بررسی خواص فیزیکی نظیر جریان پذیری، سختی و فرسایش پذیری، قرص های روکش داده شده تحت آزمون سرعت انحلال گرفتند .این آزمایش به ترتیب در سه محیط اسیدکلریک1/0 نرمال(PH=1/2) به مدت2 ساعت، بافر فسفات باPH=6/8 به مدت4 ساعت و بافر فسفات باPH=7/2 تا پایان ازمایش انجام پذیرفت .همچنین درصد تورم قرص های متشکل از روکشHPMC مورد مطالعه قرار گرفت .بررسی نتایج نشان داد در مجموع کاهش درصدHPMC در ترکیب روکش، افزایش سرعت و میزان آزادسازی دارو را به دنبال داشت .افزودن پرکننده مناسب نظیر لاکتوز، تأثیر بسزایی در تنظیم سرعت رهش دارو داشت .بطوریکه افزودن35 و55 درصد از آن به ترتیب به مخلوط- HPMC اودراژیتRLPO و نیز- HPMC اودراژیتL100 توانست رهش مناسبی از دارو را پس از تأخیر حدودا شش ساعته نشان دهد .آزمایش تعیین درصد تورم روکش حاکی از تأثیر مواد بکار رفته در ترکیب ان در ضخامت ژل حاصل ازHPMC بود که این خود نقش مهمی را در رهش دارو ایفا می نماید .مطالعه ی اثر بکارگیری انواع پرکننده ی محلول و نامحلول در روکش های حاویHPMC نشان داد که با تغییر نوع پرکننده، ساختار و ضخامت لایه ی ژل حاصل ازHPMC دچار تغییراتی شده و رهش پردنیزولون از قرص هسته تحت تأثیر قرار می گیرد .بدین ترتیب، لاکتوز با مقدار75 درصد، آویسل با مقدار85 درصد و استارچ1500 با غلظت90 درصد به همراهHPMC در ترکیب روکش فرمولاسیون مناسبی جهت دارورسانی به کولون را ایجاد نمودند، در حالیکه بکارگیری دی کلسیم فسفات نتایج مطلوبی را در بر نداشت .در مجموع می توان نتیجه گرفت که استفاده ازHPMC در ترکیب روکش قرص های مخزنی به همراه ماده ی جانبی مناسب با مقدار بهینه، منجر به ایجاد سامانه دارورسانی به کولون از نوع وابسته به زمان با الگوی رهش مطلوب می گردد .واژگان کلیدی :پردنیزولون، سامانه دارورسانی به کولون، روکش تراکمی،HPMC ، پرکننده