بررسی پتانسیل تداخلات دارویی احتمال و شدت بروز آن در بیماران بستری در بخش هماتولوژی و انکولوژی در یک بیمارستان آموزشی
Abstract
اغلب استفادهی همزمان از چندین دارو در بیماران بستری در بخش هماتولوژی - انکولوژی ضروری است . واضح است که احتمال وجود تداخل دارویی در این بیماران بسیار زیاد است. این تداخلات با دخالت در جذب ، متابولیسم ، توزیع و یا دفع داروها در اثر بخشی آنها تغییراتی را ایجاد می کند. جهت انجام این مطالعه فرم طراحی و تهیه شد کاردکس ۲۲۴ بیمار بستری در یکی از بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در طی ۶ ماه به طور آینده نگر مورد بررسی قرار گرفتند. تداخلات بالقوه بر اساس کتاب تداخلات داروییFACT استخراج و برحسب درجه اهمیت ، شدت تداخل ، قابلیت استناد شروع اثر تداخل بررسی و مشخص شدند. تعداد داروهای مصرفی در رژیمهای دارویی دارای تداخل و فاقد تداخل و طول مدت بستری در بیماران دریافت کننده این رژیمها و رابطه آن با تعداد تداخلات دارویی با نرم افزارspss بررسی گردید.نتایج : در کل کاردکسهای مورد بررسی ۲۲۹ مورد تداخل مشاهده شد. که از این تعداد ۶۴ مورد مربوط به داخل رژیم های سرطانی و سایر داروها بود. بیشترین تداخل مشاهده شده مربوط به سیس پلاتین با فورزماید بود که ۱۹ مورد از کل تداخلات را شامل می شد. در بین رژیمهای غیر سرطانی نیز بیشترین تداخل مربوط به دذگزامتازون با منیزیم هیدروکسید بود که ۷ مورد از کل تداخلات را شامل می شد. در کاردکس های دارای تداخل طول مدت بستری و تعداد اقلام دارویی بیشتر بود وهمچنینن تعداد تداخلات دارویی با افزایش طول مدت بستری شدن افزایش می یافت. آنالیزLogesti c regression چند متغیره نشان داد که فقط ۲ متغیر تعداد داروهای مصرفی و نوع تومور به عنوان ریسک فاکتورهای بروز تداخل در بیماران مورد مطالعه مطرح می باشد. فراوانی تداخلات دارویی بر حسب : - ۱شدت اثر - ۲قابلیت استناد- ۳شروع اثر بحث و نتیجه گیری : با توجه به ناگزیر بودن مصرف سیس پلاتین همراه فوروزماید، تجویز فورزماید فقط در افراد مسن به همراه هیدراسیون کافی و انجام تست های ادیومتریک توصیه می شود. در مصرف همزمان دگزامتازون و آنتی اسید هم رعایت فاصله زمان مصرف و پایش علایم هایپوکالمی توصیه می شود.در مصرف همزمان دگزامتازون و آنتی اسید هم رعایت فاصله زمان مصرف و پایش علایم هایپوکالمی توصیه می شود .تداخلات دارویی در میان داروهای بیماران بستری در بخش هماتولوژی - انکولوژی شایع است . از آنجا که این تداخلات می توانند باعث اختلال در پروسه درمان شوند . توصیه می شود که در بخش هایی از بیمارستان که مانند بخش هماتولوژی - انکولوژی تعداد زیادی دارو تجویز می شود یک داروساز جهت ارزیابی داروها و پیشگیری از تداخلات احتمالی حضور دائمی و مستمر داشته باشد.واژگان کلیدی : هماتولوژی - انکولولوژی - تداخلات دارویی