ارائه سازوکارهای افزایش انعطاف پذیری آموزش علوم پزشکی ایران در مقابل نیازهای در حال تغییر محیطی

Abstract

چکیده: این پایان نامه در چند مرحله به انجام رسید. مرحله اول پژوهش؛ بررسی مفهوم انعطاف پذیری در سطح تحلیل سه گانه سازمانی، گروههای آموزشی و اعضاء هیئت علمی و مدیران دانشگاه ها تعیین عوامل اثرگذار بر انعطاف پذیری گروه های آموزشی سیستم های سنتی- الکترونیکی مرحله دوم پژوهش: بررسی اتعطاف پذیری ابعاد یاد دهی- یادگیری و مقایسه اتعطاف پذیری ابعاد یاد دهی- یادگیری در دو سیستم آموزش سنتی (حضورِی) با سیستم الکترونیکی (غیرحضوری) انعطاف پذیری دانشگاه های علوم پزشکی بخش اول تحقیقی این پایان نامه با موضوع انعطاف پذیری، ایجاد مدل چند سطحی از انعطاف پذیری دانشگاه های علوم پزشکی هدایت می گردد. انعطاف پذیری واژه ای است که در سطوح متفاوت از تحلیل در یک دانشگاه علوم پزشکی معنی دار است. انعطاف پذیری در دانشگاه های علوم پزشکی، گروه های آموزشی و اعضاء هیئت علمی برای مواجهه با محیط دنیای پیچیده و پویای اطراف لازم است. انعطاف پذیری سازمانی دانشگاه، سازگاری بهتر با محیط در حال تغییر محیطی و خلق یک مزیت رقابتی مناسب را ایجاد می کند. در سطح گروهی مطالعات مروری نشان می دهد که انعطاف پذیری در این سطح از تحلیل، برای اثربخشی و تکمیل موفقیت آمیز پروژه ها ضروری است. در سطح فردی مرور متون نشان می دهد که افراد انعطاف پذیر، رضایتمندتر و اثربخش تر از افراد غیر انعظاف پذیر هستند. علی رغم اهمیت سازه انتزاعی انعطاف پذیری، هنوز به طور کامل ساختار آن از نظر تئوری و تجربی کشف نشده است. که این مسئله تا حدی مربوط به کمبود دقت تعریف شده و عدم پایایی در عملیاتی سازی انعطاف پذیری در هر یک از سطوح تحلیل است. در نتیجه، در مورد مفهوم انعطاف پذیری و ارتباط این سازه با متغیرهای زمینه ای و عملکردی اندکی می دانیم. این تحقیق به دنبال محدودیتهای متون فعلی پیرامون انعطاف پذیری بوسیله ایجاد یک قالب چند سطحی از انعطاف پذیری است. سه پرسش اولیه در این بخش پایان نامه مورد بحث قرار می گیرد. اولین پرسش ویژگی ها و خصوصیات اصلی انعطاف پذیری دانشگاه را در سه سطح سازمانی، گروهی و فردی تحلیل می نماید. دومین سوال پژوهش مربوط به چگونگی ارتباط انعطاف پذیری در هر یک از سطوح تحلیل با عملکرد است. سومین سوال پژوهش به بررسی اینکه چه فاکتورهای بر انعطاف پذیری در هر یک از سطوح اثر گذارند، می پردازد. برای پاسخ دادن به این پرسشهای پژوهشی در هر یک از سطوح تحلیل یک مرور نظری و یک مطالعه تجربی در سطح تحلیل انعطاف پذیری گروه های آموزشی علوم پزشکی را انجام شد. اولین قسمت، بر انعطاف پذیری در سطح تحلیل موسسه ای و سازمانی متمرکز است. انعطاف پذیری به عنوان پیش بینی نمودن عملکرد لازم (پیش دستی کردن)، قابل انطباق بودن و قابل ارتجاع بودن تعریف شده است. در مرور سیستماتیک ارتباطات بین هر یک از اجزاء انعطاف پذیری در سطوح مختلف موسسه ای بررسی شد. نتایج نشان دهنده ارتباط مثبت بین انعطاف پذیری و عملکرد است. انعطاف پذیری در تعامل با رقابت و ساختار بر عملکرد تأثیرگذار است، اما کنترل هیچ اثر تعدیل کننده ای بر رابط عملکرد با انعطاف پذیری ندارد. دومین قسمت مطالعه به دنبال انعطاف پذیری گروهی است. با استفاده از داده های پیمایش کیفی از مفهوم انعطاف پذیری در گروه های آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی و عوامل تأثیرگذار بر انعطاف پذیری گروه آموزشی و شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر انعطاف پذیری و در ادامه تحلیل داده های کمی حاصل برای شناسایی میزان متغیرهای موثر بر انعطاف پذیری گروه آموزشی این بخش از پژوهش انجام گردید. با استفاده از این رویکرد، این پژوهش با پنج سوال ویژه که از مرور نظری اقتباس شده بود پیگیری شد. و شامل تعریف انعطاف پذیری گروهی، طبیعت مفهوم سازی انعطاف پذیری گروهی، ارتباط بین انعطاف پذیری و عملکرد گروهی، فاکتورهای ارتقاء انعطاف پذیری گروهی و فاکتورهایی که کاهش دهنده انعطاف پذیری گروهی هستند، می باشد. یافته ها نشان می دهد انعطاف پذیری گروهی بین شرکت کنندگان به عنوان توانایی گروه در جستجو و در نظر داشتن جایگزین ها؛ قابلیت انطباق و ارتجاع گروه توصیف شده است. نتایج همچنین ارتباط مثبت بین انعطاف پذیری گروهی و چندین پیامد از جمله؛ رضایت افراد ذی نفع (استیک هولدرها)، توسعه شخصی و رضایت شخصی، اخلاق گروهی و اعتماد گروهی را در پی دارد. در پژوهش سوم انعطاف پذیری در سطح فردی بررسی شد. براساس کشفیات حاصل از مرور نظری در مورد انعطاف پذیری فردی، در این مطالعه انعطاف پذیری فردی به عنوان توانایی پیش بینی فعالیت مناسب (پیش بینی عملکرد یا پیش دستی کردن)؛ قابل انطباق بودن و ارتجاع پذیر بودن فردی است و بر سطح مدیریتی انعطاف پذیری نیز متمرکز می باشد. برطبق شباهتها در توصیف انعطاف پذیری فردی و انعطاف پذیریی مدیریتی در متون علمی، تعریف انعطاف پذیری فردی برای سطح مدیریتی نیز به کار گرفته شد. نتایج این بخش از پایان نامه ایجاد یک قالب چند سطحی از انعطاف پذیری است. این چارچوب یک تعریف جامع، سیستماتیک و قابل لمس از انعطاف پذیری در هر یک از سطوح دانشگاه علوم پزشکی اعم از سطح سازمانی، سطح گروه های آموزشی و سطح مدیریتی و اعضاء هیئت علمی فراهم نمود. در بخش دوم پایان نامه با موضوع تعیین الزامات در حال تغییر محیطی و نیازهای آینده آموزش پزشکی دنیا و کشور پیگیری شد. یکی از چالشهای بزرگ در آموزش علوم پزشکی در عصر جدید تغییرات و تحولات سریع در اطلاعات و تولید دانش است. در دو دهه اخیر سرعت تولید، تغییر و انتقال اطلاعات، دانش فناوری در جهان و در تمامی علوم افزایش چشمگیری پیدا کرده است، به طوری که در حال حاضر جهان به سوی خلق یک جامعه دانش محور پیش می رود، که تغییرات آن بسیار سریع است. علوم پزشکی نه تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه به جهت ارتباط مستقیم این علوم با جسم و روح و سلامتی اانسان، متخصصین این رشته های علمی به مراتب بیشتر از سایر علوم نیاز به همگامی با این تغییرات سریع دانش دارند. تا بتواننند جدیدترین یافته های علمی را در امر بهداشت و درمان و آموزش به کار گیرند. شرایط انفجار دانش و تغییرات سریع آن و در نتیجه منسوخ شدن روش های تشخیص، پیشگیری و درمان جاری در عصر حاضر، علوم پزشکی و نظام های آموزشی را با چالش تغییر و دگرگونی های سریع مواجه ساخته است. این بخش از پایان نامه به بررسی الزامات در حال تغییر محیطی دانشگاه های علوم پزشکی می پردازد. در بخش سوم پایان نامه، موضوع انعطاف پذیری یادگیری- یاددهی و تکنولوژی در آموزش علوم پزشکی با تمرکز این بخش از پایان نامه بر شناسایی مسائل موجود و شناسایی ابعاد تغییرات جهت انعطاف پذیری تر شدن در آموزش علوم پزشکی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. همچنین چگونگی حمایت از اساتید در استفاده از تکنولوژی مورد استفاده در فرایند یاد دهی- یادگیری علوم پزشکی در پاسخ به الزامات و تغییرات محیطی است بررسی گردید. در حقیقت، انعطاف پذیری یک ایده کلیدی و اصلی بوده و نیازمند تکنولوژی است. بدین سان با گسترش پیشرفتهای جدید در زمینه تکنولوژی، تغییرات در آموزش عالی بیشتر می گردد (Colis&moonen, 2001).. همچنانکه دنیا در حال تغییر است؛ زمینه های آموزش نیز تغییر می کند. امروزه دانشگاه های سنتی به دنبال راه هایی جهت ارتقاء کیفیت آموزش در مقابل نیازهای گوناگون و متنوع دانشجویان هستند. این فرایند تغییر چند رویه ای است و شامل: دانشجویان بیشتر با تنوع بیشتر، تغییر نقش مدرسین، کریکولوم یا برنامه درسی متنوع تر، روشهای ارائه دروس به شیوه های متفاوت و جدید، تماس های جدید بین دانشکده ها و سایر دانشگاه ها، و جهانی شدن آموزش عالی، می باشد. (Guri-rosenbil,1998) Bates(2001) اشاره دارد که ترکیبی از یادگیری در داخل دانشگاه و با شیوه انعطاف پذیر خارج از محوطه دانشگاه، مدل و شیوه ایده آل ارائه دروس برای بسیاری از انواع دانشجویان جدید است. او تخمین زده است که بازار یادگیری مادام العمر برای دروس دانشگاهی به صورت رسمی در اقتصاد دانش بنیان در حال گسترش است. این بخش از پایان نامه بر انعطاف پذیری فرایند یادگیری- یاددهی و کاربرد تکنولوژی آموزشی و فناوری اطلاعات در آموزش علوم پزشکی تمرکز دارد.

Abstract: Three research stages were addressed in this thesis. The first stage of this thesis addressed what are the characteristics of flexibility at the organization, educational group, and individual (professors & university managers) level of analysis in medical universities. And in this stage I studied what factors impact flexibility at medical education Group level of analysis in traditional & electronically medical university systems. The second overarching research stage of interest in this thesis examines what is the need of medical education in future as the world changing. The third & final study examined learning Dimensions leading to a flexibility framework & examined flexibility of learning dimensions in Traditional & e-learning medical university systems. Flexibility in medical universities Flexibility is a term that is presumed to be meaningful across different levels of analysis in an organization. It has been suggested that flexibility is required by organizations, groups, and individuals to deal with an increasingly complex and dynamic organization and global environment. Authors have proposed that organizational flexibility enables a firm to achieve a better fit with their environment and create a sustainable competitive advantage. The group level literature promotes flexibility at this level of analysis as important for group effectiveness and successful project completion. The individual flexibility literature suggests that people who are flexible are more likely to be satisfied and effective than individuals who are inflexible. Despite the importance placed on the construct of flexibility, it is a relatively under explored construct, both theoretically and empirically. This is due in part to the lack of definitional precision and inconsistency in the operationalization of flexibility at each level of analysis. Consequently, little is known about the meaning of flexibility and the relationship of this construct with contextual and performance variables. This research addresses the limitations of the current literature on flexibility by developing a testable multi-level framework of flexibility Flexibility is defined in this research as an organization s, group s, and individual s ability to be proactive, adaptable, and resilient Three primary research questions were addressed in this thesis. The first question addressed what are the characteristics of flexibility at the organization, group, and individual level of analysis. The second overarching research question of interest in this thesis examines how flexibility at each level of analysis is related to performance. The third overarching research question examined what factors impact flexibility at each level of analysis. To address these three research questions at each level of analysis, a theoretical review and an empirical study about university educational Group flexibility in medical field were conducted. This research examined the relationships between each of the flexibility components and improvements in several organizational level outcomes. Results showed support for the positive association between flexibility and performance. Flexibility interacted with competition and structure to influence performance, but control was found to have no moderating effect on the flexibility-performance relationship. The second empirical study investigated group flexibility. This study took a sequential, mixed method research approach, using qualitative data to explore group flexibility and uantitative analysis to explore the broad relationships found among variables from the qualitative research. Using this approach, this study addressed five specific research questions that were developed from a theoretical review, including defining group flexibility, the nature of group flexibility conceptualization, the relationship between flexibility and group performance, factors that may enhance group flexibility, and factors that may reduce group flexibility. Findings showed group flexibility was described consistently between participants and the existing literature, proposing group flexibility is a group s ability to search and consider alternatives, be adaptable, and resilient. Results also suggested a positive relationship between group flexibility and several outcomes, including stakeholder satisfaction, personal development and satisfaction, group morale, and group confidence. The final study examined individual level flexibility. Based on the theoretical exploration of individual flexibility, in this study, individual flexibility was defined as the ability to be proactive, adaptable, and resilient Due to the similarities in descriptions of individual flexibility and managerial flexibility in the literature, the definition of individual flexibility was applied to the managerial level. The results of these three studies are integrated to inform the multi-level framework of flexibility which was developed in this thesis. This framework provides a systematic, comprehensive, and tangible definition of flexibility at each level of analysis, providing a rich description of the characteristics of each flexibility component. This research advances our understanding of flexibility, which I hope will encourage further research on the construct 2nd Stage of this thesis focused on the new needs of medical education in response to change process in environment of medical universities. This change process is multi-faceted: broader and more diverse students, changing roles of instructors, more-flexible curricula, new delivery methods, new contacts between universities and other partners, and the globalization of higher education (Guri-Rosenblit, 1998). Bates (2001) argues that a mix of on-campus and flexible learning is an ideal mode of delivery for many of the new types of learners. He estimates that the lifelong learning market for formal university and college courses in knowledge-based economies is at least as great as the market for students leaving high school. "Flexibility is seen as the key idea, and flexibility requires technology. Thus new developments in technology feature in much of the change in higher education" (Collis & Moonen, 2001) The filed of education is changing, as the world is changing. Traditional and distance universities are in the process of providing quality education for rapidly diversifying student cohorts (Middlehurst, 2003). This change process is multifaceted: broader and more diverse students, changing roles of instructors, more-flexible curricula, new delivery methods, new contacts between universities and other partners, and the globalization of medical education Bates (2001) argues that a mix of on-campus and flexible learning is an ideal mode of delivery for many of the new types of learners. He estimates that the lifelong learning market for formal university and college courses in knowledge-based economies is at least a s great as the market for students leaving high school. This research will focus on flexibility and technology in higher education, introduced in stage3. Middlehurst (2003) found that online learning has had only relative impact on campus and on distance education. Change has been relatively rapid with respect to the uptake of a "modest" amount of online components and institution-wide learning platforms, but a fundamental move away from on-campus provision has not happened. In general institutions are still focused on their traditional target group. However, as changes occur, technology often plays a role. One particular type of ICT technology that seems flexible for educational use is that of course-management systems (CMSS). Within a more-flexible course scenario the use of technology is not predominantly for distance education but instead emphasizes the increased flexibility that can come to the teaching and learning process through the combination of the new possibilities offered by the Web and new ways of teaching and learning. This research focuses upon the way internal performance support (through the CMS) could support instructors in offering more flexibility.