بررسي عملكرد پزشكان عمومي شهر اصفهان در زمينه مديريت چاقي و اضافه وزن و ارايه راهكار

Abstract

چكيده: زمينه تحقيق : چاقي و اضافه وزن يكي از مهمترين مشكلات بهداشتي دنياي امروز به شمار مي رود . علي رغم نقش مهم پزشك عمومي به عنوان اولين مرجع در سيستم ج ديد بهداشتي درماني كشور، مطالعه اي در زمينه بررسي عملكرد پزشكان عمومي در حوزه مديريت بيماري چاقي و اضافه وزن در ايران انجام نشده است. هدف: اين مطالعه با هدف تعيين عملكرد پزشكان كه به تعيين نيازهاي آموزشي آنها در زمينه مشاوره تغذيه جهت تناسب وزن مي انجامد طراحي و اجرا گرديد. روش مطالعه : در يك مطالعه مشاهده اي مقطعي 88 پزشك عمومي داراي مطب خصوصي در شهر اصفهان در تابستان 1391 به طريق تصادفي آسان وارد مطالعه شدند. به منظور تعيين عملكرد اين پزشكان در حوزه مديريت چاقي و اضافه وزن، 10 فرد چاق يا داراي اضافه وزن (BMI>25) داوطلب به عنوان بيمارنما تحت آموزش قرار گرفته وطي چند مرحله ارزيابي نهايتاً 4 نفر كه از نظر ايفاي نقش و تكميل چك ليست مورد تأييد قرار گرفتند (توافق پاسخها بالاي 0/8 و خطاي كمتر از 10%) انتخاب شدند. چك ليست مشتمل بر 105 گويه، براي ثبت نحوه عملكرد پزشك در حيطه هاي شرح حال گيري، معاينات و اندازه گيري، توضيحات، تجويز دارو، اقدامات و ارجاع به متخصص به علاوه 9 سوال كوتاه پاسخ بود كه نمرات آنها براساس وزن هاي داده شده در مقياس 100 محاسبه گرديد. روايي چك ليست ها طي پرسش و پاسخ در جلسات آموزشي بيمارنماها و نظر گروه خبره (Expert) و پايائي آنها با آلفاي كرونباخ 0/91 و آزمون همبستگي درون طبقه اي (Intraclass Correlation coefficient) با مقدار r=0/899 مورد تأييد قرار گرفت. نمره قابل قبول در هر حيطه و در كل براساس نظر گروه خبره در مقياس 100 تعيين شد. نتايج: از بين پزشكان عمومي مورد بررسي 53 نفر به طور اختصاصي در حوزه مديريت چاقي / اضافه وزن فعاليت مي كردند كه اطلاعات 2 نفر به دليل اينكه در مطب خود به صورت گروهي و با مشاركت متخصص تغذيه فعاليت مي كردند حذف شد. ميانگين نمره كسب شده از پزشكان تحت بررسي در حيطه هاي شرح حال گيري، معاينه و اندازه گيري، توضيحات، اقدامات و در كل بر مبناي 100 به ترتيب 12/4±14/4، 21/7±22/5، 23/7±28/8، 21/6±14/8 و 10/5±16/2 بود. اين در حالي است كه حداقل نمره قابل قبول در حيطه هاي فوق به ترتيب 60، 63، 73، 68 و در كل 65 بر مبناي 100 بود كه اختلاف در همه حيطه ها معني دار بود (P<0/001) نمره اخذ شده از هريك از حيطه ها و در كل با سن، جنس و سابقه كار پزشكان تحت بررسي ارتباطي نداشت. بحث و نتيجه گيري : نتايج اين مطالعه نشان داد كه عملكرد پزشكان عمومي كه در حوزه مديريت چاقي / اضافه وزن فعاليت مي كردند بسيار پايين تر از حد قابل انتظار مي باشد و ا رتباطي هم با سن، جنس وسابقه كار پزشك ندارد . به نظر مي رسد كه آموزش اين پزشكان چه قبل از فارغ التحصيلي و چه پس از آن بايستي مورد بازنگري از نظر مشاوره رژيم درماني چاقي قرار گيرد . مطالعات بيشتر در اين زمينه مي تواند علل عملكرد ضعيف پزشكان عمومي را روشن سازد. كليد واژه ها: پزشك عمومي، عملكرد، مديريت چاقي.

Abstract: Back ground: Obesity is a major global problem, which its prevalence in the recent decade had a rapid increase. Primary care physicians are in a unique position of influence and so, an understanding of patients’ weight management experiences in the physician-patient setting will be helpful to create new educational curriculum in this field. Unfortunately, few studies have addressed this topic worldwide and there are no studies in Iran. Purpose: This study was designed to explore the role of GPs in managing obesity in private practice using standardized patients . Methods: In a cross sectional study, 88 GPs who had private office was drawn from the Iranian Medical Association database by cluster random sampling method in summer 2012. Ten volunteer obese or overweight individuals responded to an invitation were interviewed and assessed with certain criteria related to well-being and availability as standardized patients (SPs).They were trained by lecture and role-playing methods and assessed in multiple stages and finally 4 of them were eligible to participate in this study (inter correlation over 80% and under 10%error in checklist completion). Self administered tick box checklist including 105 items with 9 short answer questions representing different aspects of diagnosis and treatment was developed to determine GP approaches currently used in managing obese or overweight patients by a review of literature in the field and weighted and validated in focus groups of experts. The reliability of the checklist was confirmed using intra class correlation coefficient test with chronbach alpha 0.91 and r=0.899. Data were calculated in the scale of 100 and analyzed using t-student and Pearson coefficient tests and p<0.05 was considered significant. Results: From the 88 GPs, 53 physicians had been worked in weight management field specially. The data of 2 of them who had worked within a group of experts were eliminated. The score of history taking, physical examination and anthropometric measurement, explanation, intervention and in total in the scale of 100 were recorded 14.4 ± 12.4, 22.5± 21.7, 28.8± 23.7, 14.8 ± 21.6 and 16.2 ± 10.5 respectively with no relationship with age, gender or experience of the physicians. The minimum eligible scores for these items were 60, 63, 73, 68 and 65 respectively. The difference between performance and minimum eligible scores were significant in all of the aspects and in total (p-value<0.001). Conclusion: The results of this study demonstrated that the performance of GPs is much lower than standard and the curriculum of under and post graduated GPs seems to be improved in the field of weight management. More investigations are needed to clear the reasons of such an underestimate performance of GPs. Key words: General Practitioner, Performance, Obesity management